Verschillende soorten psychologen, hun werkwijze en vergoedingen

Hieronder wordt uitgelegd hoe het ingewikkelde systeem van de verschillende soorten psychologen in elkaar zit en hoe dit samenhangt met de vergoeding van de zorgverzekeraars. De helpdeskmedewerkers van de zorgverzekeraars geven helaas regelmatig telefonische informatie die niet helemaal klopt. 
Het is een taai verhaal en het staat hier omdat cliënten vaak vragen hoe het nu precies zit, en het verhaal op internet moeilijk te vinden is. Maar je kunt ook voor de vergoedingen direct hier zien hoe het praktisch in elkaar zit: Tarieven en Vergoedingen - Psycholoog Gouda

 
Wanneer is iemand psycholoog?

De titel Psycholoog is vreemd genoeg niet beschermd. Iemand die een LOI-cursus psychologie heeft gevolgd, zou in theorie zichzelf psycholoog kunnen noemen. Er bestaat ook een Hbo-opleiding Praktische Psychologie. Maar eigenlijk spreken we pas van een echte psycholoog als iemand de universitaire opleiding Psychologie heeft gevolgd. En om dit te waarborgen geeft het Nederlands Instituut van Psychologen aan psychologen die een universitaire studie hebben afgerond en ook de nodige ervaring hebben in de uitoefening van hun beroep, de titel Psycholoog NIP.
Ik ben geregistreerd Psycholoog NIP. Hiervoor heb ik gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam (tot 1991) en heb ik 20 jaar ervaring als psycholoog opgedaan.
 

GGZ-instellingen, POH, vrijgevestigd

Er zijn verschillende soorten psychologen die therapeut zijn. Velen zijn werkzaam in de diverse GGZ-instellingen. Er zijn ook vrijgevestigde psychologen, zij zijn niet verbonden aan een instituut.
Sommige huisartsen werken samen met een POH-er (Praktijkondersteuner huisartsen), ook wel de praatpaal van de huisarts genoemd. Dit is iemand vanuit de GGZ, die verbonden is aan de huisartsenpraktijk en waar je een tijdje mee kunt praten wanneer je huisarts je verwijst. Deze gesprekken worden vergoed, maar je eigen risico moet eerst opgemaakt worden. Deze therapie blijft meestal redelijk aan het oppervlakte, maar dit is sterk afhankelijk van de betreffende POH-er.
 

BIG, niet-BIG

Sommige psychologen hebben een BIG-registratie, anderen niet. Deze registratie betekent onder andere dat de therapeut individuele contracten heeft met de zorgverzekeraars. Omdat zij een Diagnose Behandel Combinatie (DBC) aan de zorgverzekeraar verschuldigd zijn, ligt hun werkwijze vaak redelijk vast, dit heet protocollair werken. De behandelaar stelt een DSM-5-diagnose. De DSM-5 is het standaardoverzicht van alle psychische problemen. Zonder deze diagnose, een stoornis in het psychisch gebied, krijgt de cliënt geen vergoeding. Een aantal vaak voorkomende klachten wordt ook niet vergoed, bij voorbeeld relatietherapie of burn-out, omdat het geen stoornissen zijn, maar problemen in het gebied van de levenswandel.

Bij een BIG-geregistreerde therapeut krijgt de cliënt enkele sessies vergoed vanuit de basisverzekering, maar moet wel eerst het eigen risico opmaken.
Niet iedereen vindt het een prettig idee dat je het etiket stoornis krijgt, en dat deze diagnose bij de zorgverzekeraar bekend is en blijft.
 

Vrijgevestigd

De vrijgevestigde psycholoog die aangesloten is bij een goede beroepsvereniging, heeft van daaruit een collectieve overeenkomst met de zorgverzekeraars. Ikzelf ben ook een vrijgevestigde psycholoog, en ben aangesloten bij de NVPA.

Een verwijzing van de huisarts is dan ook niet nodig. De psycholoog is niet verplicht een DSM-5-diagnose te stellen. Gebeurt dit wel, dan wordt deze niet gecommuniceerd naar de zorgverzekeraar.
De vrijgevestigde psycholoog is vrij om de behandeling af te stemmen op de cliënt; er hoeft geen voorgeschreven protocol te worden gevolgd. De psycholoog is uiteraard wel op de hoogte van alle protocollen en zal deze inzetten wanneer dat voor jou het beste is.

Een deel van de sessies wordt vergoed vanuit de aanvullende verzekering, uit het potje ‘complementaire zorg’. Niet omdat deze psycholoog alternatief werkt, maar omdat er geen ander potje is waar dit uit kan worden betaald.
De vergoedingen zijn afhankelijk van welke polis je hebt. Een overzicht van de vergoedingen per polis is hier te vinden: NVPA - vergoedingen.