OMR Therapie voor angsten en trauma's

Wat is OMR?

OMR betekent OculoMotoric Regulation. Oculo = heeft betrekking op de ogen, Motoric betekent beweging, en regulation staat hier voor herstellen van het evenwicht, het bereiken van de gewenste situatie. Dus OMR is herstel vinden door het bewegen van de ogen.
OMR is een methode die zeer geschikt is om trauma en angst te behandelen, maar daarnaast is het effectief voor alle geautomatiseerde gedragspatronen en emotionele patronen.
 

Wat doet OMR?

Door de speciale beweging van de ogen worden er in de hersenen nieuwe paden gecreëerd, en oude kunnen worden losgelaten. 
Om dit iets duidelijker te maken, moeten we even een klein beetje de psychologie in.
Wij worden opgevoed door onze omgeving, die in de meeste gevallen het beste met ons voor heeft, maar ook zelf zelden al helemaal in balans is. Mensen weten vaak niet waarom zij bepaalde keuzes maken, normen ondersteunen, waardes hebben, gedragingen vertonen, gedachtes hebben, sommige dingen willen en andere juist niet. Je zou kunnen zeggen:  opvoeding is het herhalen van hetzelfde liedje, zonder dat we de woorden van het liedje eigenlijk nog horen of begrijpen. Dus net zoiets als hopfaldera, of simpe sampe sompen, voor wie zich deze merkwaardige kinderliedjes nog kan herinneren.
Door het steeds herhalen van hetzelfde, wordt er een pad in de hersenen aangemaakt, je kunt dit proces vergelijken met een pad dat in de jungle gehakt is door iemand met een groot kapmes en waar daar dan elke dag tien keer doorheen gelopen wordt van begin tot eind en hier en daar een uitloper wordt weggehaald. Hoewel de jungle heel snel groeit, blijft het pad dan open. Als je er niet meer doorheen loopt, is het binnen een week weer dichtgegroeid. Maar wij blijven er maar doorheen lopen, elke dag tien, twintig, honderd keer. We blijven steeds herhalen wat we al konden, wat we al wisten en wat we al deden. En daardoor hebben wij bepaalde gewoontes, emoties en gedachten, maar ook overtuigingen, wil en bepaald vast gedrag.
We automatiseren dat vervolgens, dat wil zeggen dat alle kleine stapjes worden samengevoegd tot één onbewust patroon, dat in één keer ingezet wordt. En dat is ook best aardig, want jezelf iedere keer zonder pad door die jungle worstelen is helemaal niet handig. Zo’n pad gaat veel sneller. Stel je voor dat je iedere keer helemaal opnieuw zou moeten leren fietsen of autorijden ... pfff!  
Helaas maken we ook een pad voor dingen die we helemaal niet willen. En met een vliegende vaart zijn we voor we het weten alweer aan de andere kant, terwijl we eigenlijk een andere richting op wilden. Want: halverwege het pad in het wilde weg de jungle in kruipen, dat doe je niet zo snel; het is eng en ongewis. Met andere woorden: je komt steeds maar op hetzelfde punt uit, of je daar nu wilde zijn of niet.
 
Een voorbeeld: stel, je had als kind nogal een wilde bos haar en je bent daar vroeger flink mee gepest. Op een gegeven moment heb je je aangeleerd om diegene die jou pest met je haar direct aan te vallen. Je leerde automatiseren: opmerkingen over mijn haar? Boem, vol erin. Daaronder zat dat je je eigenlijk schaamde over dat je haar niet in model te krijgen was en jij er daardoor nou nooit eens netjes uitzag. Door je automatische reactie hoefde je deze gevoelens niet te ervaren en nam je de intercity naar Boem, vol erin. 
Nu ben je volwassen. Hoewel je eigenlijk prachtig dik haar hebt, kun je het niet verdragen als iemand ernaar kijkt. Dan voel je je direct rot en weet je zeker dat ze denken dat je haar raar is. En als iemand ook maar iets over je haar zegt, al is het een compliment, dan kunnen ze direct een messcherpe opmerking verwachten.
Zou het niet leuk zijn als je gewoon ontspannen zou kunnen reageren wanneer het over jouw haar gaat? Ja, maar je racet automatisch naar andere kant, alsof je in een intercitytrein zit waar je tussentijds niet uit kunt. En qua snelheid lijkt het trouwens meer op een raket dan op een trein.
Wat OMR nu doet, is een nieuw pad door de jungle hakken. En tegelijk het oude pad totaal laten overgroeien.
In ons voorbeeld leer je dus om in plaats van onbewust te kiezen voor onaardig doen (vanuit die onbewuste oude schaamte en de pijn van het pesten), te reageren vanuit toelaten en beseffen en weten dat je gewoon hartstikke mooi haar hebt. In plaats van in die intercity te stappen die altijd uitkomt bij een scherpe opmerking, neem je gewoon een boemeltreintje een heel andere kant op, zodat je uit kunt stappen waar jij dat wilt. En je zegt rustig en blij: “Dankjewel voor het compliment.”
 

Herkomst

De techniek om oogbewegingen te gebruiken om je beter te gaan voelen al eeuwen lang bij sommige inheemse volkeren en in de yoga, komt vanuit de hypnotherapie ook voor bij NLP, werd bij de behandeling van getraumatiseerde Vietnamsoldaten gebruikt, en eind jaren tachtig in de methode EMDR verwerkt. Daarnaast is er een andere tak: de yogaleraar Joshua Isaacs ontdekte spontaan dat hij zich beter ging voelen door met zijn ogen de wolken in de lucht te volgen van rechts naar links (elders op internet staat: van links naar rechts, dit is niet juist). Hij ontwikkelde dat tot iiyoga. Samen met de Oostenrijkse therapeut Andreas Jell, die het  combineerde met quantumcybernetica, werd de techniek verder wetenschappelijk ontwikkeld en verklaard. De iiyoga, later ook Eye yoga genoemd (maar dit is verwarrend, want er is nog een andere vorm van eye yoga), is een methode om zelf toe te passen om je beter en ontspannener te voelen. Uiteindelijk evolueerde hieruit een techniek die door therapeuten wordt toegepast: de OMR, die diep gaat en een enorm goed resultaat geeft. 
In de jaren 2009 en 2010 werd OMR door Andreas Jell in Nederland onderwezen aan een kleine groep therapeuten. Ik kon hier bij zijn en ik ben daar nog steeds erg dankbaar voor. Het is steeds weer een intensief proces, maar ongelofelijk effectief. Het is zó mooi om dit met cliënten te mogen doen!

 
Hoe gaat het in zijn werk?

Als je samen met je therapeut hebt besloten dat OMR voor jou een goede methode is, spreek je een sessie af aan het eind van de middag of avond. Dit omdat het niet altijd met zekerheid te zeggen is hoe lang de OMR-sessie duurt en het niet prettig is als de volgende cliënt voor de deur staat.
Vooraf heb je al duidelijk voorbereid waar je aan wilt werken. Meestal kiezen we de sterkste uitlokker van de reactie waar jij vanaf wilt, en dat komt meestal neer op de originele nare gebeurtenis. Als we daarmee aan het werk gaan, is belangrijk dat voelt wat dit met je doet, want hoe meer je voelt, hoe meer je later kunt loslaten. Wat je niet voelt, kun je niet nauwelijks loslaten. Vergelijking: als je iets weg wilt gooien, moet je het eerst beetpakken.
 
En voor het geval je op dit moment direct denkt dat OMR dus niets voor jou is, even een paar korte opmerkingen.
Ten eerste help ik je door je vooraf uitgebreid te laten ontspannen. Hierdoor kom je in een toestand waarin je makkelijker toe kunt laten. Ten tweede is het een feit dat echt voelen veel minder naar is dan er steeds tegen vechten. Werkelijk je gevoel toelaten is pittig, maar je kunt dat veel beter aan dan je denkt. Je zult niet ‘over de rand gaan’, waar veel mensen bang voor zijn. Ten derde: je wilt ergens van af. Iets wat je erg stoort, waar jij (en waarschijnlijk anderen) last van hebben. Daar moet je dan wel wat voor doen, het gaat niet vanzelf. Enige moed en wil zijn nodig om uit je ‘comfort zone’ te stappen. En echt, je zult merken dat het niet zo zwaar is als je denkt. Ik heb OMR met zeer veel cliënten gedaan, en nog nooit had er iemand spijt van. In tegendeel, het is mij in die vijf jaar maar één keer gebeurd dat iemand er geen baat bij had. En dat waren speciale omstandigheden.
 

Activeren van het veld

Laten we aannemen dat je moed hebt verzameld en echt wilt veranderen. Dan gaan we dus jouw gevoelens activeren, waarbij we contact maken met het fysieke aspect van het probleem, het emotionele aspect, de beelden/gedachten/oordelen, en ten slotte de betekenisgeving. Daardoor hebben we het complete probleem geactiveerd. 
Daarbij gaan de betrokken hersendelen ‘vuren’ en daardoor is het duidelijk op welk gebied de oogbewegingen gaan werken. Vanuit de kwantumfysica, die Andeas Jell als verklaringsmodel hanteert, is er sprake van een veld. Dit is niet zo heel eenvoudig uit te leggen, maar het is een samenhangend geheel van o.a. gevoel, gedrag, denken, willen en weten. Dit ongewenste veld gaan we heel specifiek afbreken, en vervangen door een ander veld, dat wel passend is voor jou.
Dit afbreken doen we door de oogbewegingen.
 
Twee korte feiten tussendoor:
- Elke nacht hebben wij REM-slaap. Dan bewegen wij snel met onze ogen heen en weer. Daarmee verwerken wij emotionele belasting. Worden wij steeds wakker gemaakt tijdens de REM-slaap, dan worden wij binnen een paar dagen gek en uiteindelijk overlijden we. Zo belangrijk is dat bewegen van de ogen dus, en ook zo’n natuurlijk proces.
- Wij hebben twaalf hersenzenuwen. Een ervan is voor het kijken, net zoals er een is voor het hele spijsverteringssysteem. We hebben maar liefst drie hersenzenuwen voor oogbewegingen, terwijl we maar drie simpele oogspieren hebben per oog. Logisch dus dat oogbewegingen meer doen dan alleen maar de ogen bewegen.
 

Het afbreken van het veld

Het bewegen van de ogen doen wij in vier series, net als het activeren, dus voor het fysieke aspect, het emotionele aspect, de beelden/gedachten/oordelen en de betekenisgeving. Tijdens het bewegen van de ogen, voel je zelf al direct hoe de zwaarte en de druk van je afvallen. In plaats daarvan voel je lichtheid, rust komen. Doordat we de betekenisgeving uitdrukkelijk meenemen, is er een aanzienlijk verschil met EMDR.
Uiteindelijk mondt het proces uit in een andere betekenisgeving van het gebeurde. De herinnering is niet weg, maar heeft een andere lading gekregen.
Je gaat naar huis met een affirmatie, een versterkende zin, die vanzelf opborrelt uit het gloednieuwe pad in jou. En ja, iedereen kan dat. Ik leer je hoe en help je erbij.
Deze zin blijf je een week herhalen, met het gevoel erbij. Om nog even terug te komen op mijn vergelijking met de jungle: het nieuwe pad wordt door de OMR gehakt en het oude pad groeit direct dicht. Alleen moet je daar even een weekje niet doorheen lopen, maar juist heel erg vaak over het nieuwe pad. Dus jij herhaalt de zin, die als het ware de wegwijzer is naar het nieuwe pad, een keer of honderd per dag en na een weekje is het nieuwe patroon helemaal ingesleten.
Overigens werkt OMR ook als je de affirmatie minder herhaalt, in die zin dat het oude patroon echt wel afgebroken blijft. Maar het nieuwe patroon wordt steviger ingebed door de herhaling. En ik heb in de praktijk gemerkt dat mensen die deze opdracht zorgvuldig uitvoeren, dus echt elke dag de affirmatie zeer vaak herhalen, vaak spontaan nog meer problemen oplossen dan waar ze de OMR aanvankelijk voor deden.
 

Praktijkverhaal

Yvonne is 43 jaar en wordt op een ochtend wakker naast haar man, die in zijn slaap is overleden. Ze schrikt natuurlijk vreselijk. Nadat de man begraven is, heeft ze de grootste moeite om alleen in het echtelijke bed te slapen. Ze blijft zich maar afvragen of ze iets fout heeft gedaan, iets waardoor haar man is overleden. Het duurt daardoor uren voor ze in slaap valt en in de vroege ochtend schiet ze wakker met een heel angstig gevoel. Steeds ziet ze maar dat beeld voor zich. Het gaat niet over, en na drie maanden komt zij in therapie.
 
Tijdens de OMR-sessie gaan we na de ontspanning terug naar het moment dat Yvonne zich realiseerde dat ze naast haar dode man in bed lag. Ik nodig haar uit precies te voelen wat er in haar lichaam gebeurt. Ze voelt hoe haar keel afgeknepen lijkt, haar adem wordt kort en hoog, haar buik voelt strak en haar schouders en armen verkrampen. Emotioneel voelt ze vooral schrik. Daarnaast voelt ze ook verdriet, maar daaronder ook  boosheid op haar man. We lopen langs de beelden, hoe hij eruit zag toen ze ineens merkte dat hij dood was, de omgeving, maar ook hoe zij zichzelf ziet van een afstandje. Haar gedachten zijn: “O nee, hij is … DOOD!!! Dit kan niet, dit mag niet, dit is niet waar. Straks word ik wakker en dan was het een droom.” Maar ook: “Hoe kan je me nu zo laten schrikken, zomaar ineens alleen laten, we hadden nog zoveel samen te doen!” Het vernietigende oordeel dat ze diep van binnen voelt, is: hij laat me stikken, ik heb het niet goed genoeg gedaan, ik ben tekort geschoten, ik heb gefaald.
Na de serie oogbewegingen voor het lichamelijke aspect voelt ze zich ontspannen, na de serie voor het emotionele aspect een beetje emotioneel leeg, na de serie voor beelden/gedachten/oordelen ziet ze innerlijk een beeld van haar man met een kleine glimlach op zijn gezicht die haar in haar ogen kijkt. Er zijn geen gedachten meer, en geen oordelen.
Na de serie voor de betekenisgeving, komt in haar de zin op: Ik heb het goed gedaan. Het mooie van OMR is, dat dit niet alleen een zin is, maar dat het diep en totaal wordt ervaren.  
 
Yvonne voelt zich na de sessie moe, maar heel anders. Het lijkt of er iets heel zwaars verdwenen is. Als ze naar huis gaat, vraag ik haar eerst een blokje om te lopen voor ze in de auto stapt, bij iedere stap goed de grond te voelen, en te zeggen: “Ik heb het goed gedaan.”
Ze herhaalt de zin dagelijks van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat, schrijft hem op, kijkt ernaar. Ze vertelt het verhaal over de sessie aan haar zus, die haar een week lang iedere dag opbelt en in het gesprek een paar keer zegt: “Je hebt het goed gedaan, zus!”
De week erna zie ik Yvonne weer en ze zegt dat ze de twee dagen na de sessie heel moe was. Dit komt heel vaak voor na de OMR. Ten slotte moet er heel wat ‘omgebouwd’ worden in je hoofd. Ik had haar al gevraagd in de dagen na de sessie niet teveel te plannen. Ze heeft geslapen als een os en moest zelfs de wekker zetten om op tijd wakker te worden. Natuurlijk is er nog veel verdriet om het gemis van haar man, maar het gevoel van schuld en falen is totaal verdwenen en de slaapstoornissen ook.
Yvonne heeft een dochter van 17 die zwaar pubert en die al een jaar nauwelijks nog tegen haar moeder spreekt, waar Yvonne het heel moeilijk mee heeft. Ze vraagt zich af wat ze fout heeft gedaan, waardoor haar dochter zo lelijk doet.
In de weken na de sessie blijft ze de affirmatie regelmatig herhalen, en na zes weken vertelt ze me: “Ik bedacht me vandaag dat ik het met mijn dochter eigenlijk ook gewoon goed heb gedaan.” En ze had helemaal gelijk. Yvonne is geen heilige, net als iedereen, maar ze is lief en zorgzaam. Dat haar dochter zich zo tegen haar afzette, betekende niet dat zij het fout had gedaan.
Dit geeft de kracht van OMR aan. Ze kwam om het gevoel van falen naar haar man op te lossen, zette zich volledig in, en na verloop van tijd loste ook haar schuldgevoel jegens haar dochter op! Er is echt een nieuw pad ontstaan. In plaats van twijfel en schuld, is er nu een diepe zekerheid dat ze zichzelf niets hoeft te verwijten.